รัฐบาลแถลงสถานการณ์วัสดุกัมมันตรังสีซีเซียม-137 การตรวจวัดปริมาณรังสีเป็นปกติทั้งหมด พบค่ารังสีในโรงงานเทียบในธรรมชาติ ไม่พบปนเปื้อนดิน น้ำ อากาศ ผลไม้ จ.ปราจีนบุรีปลอดภัย ย้ำนายกฯ ให้ความสำคัญกับการสืบสวนสอบสวนทุกมิติ

วันนี้ (24 มีนาคม 2566) เวลา 11.00 น. ณ ศูนย์แถลงข่าวรัฐบาล ตึกนารีสโมสร ทำเนียบรัฐบาล นายอนุชา บูรพชัยศรี รองเลขาธิการนายกรัฐมนตรีฝ่ายการเมือง ปฏิบัติหน้าที่โฆษกประจำสำนักนายกรัฐมนตรี พร้อมด้วย นายรณรงค์ นครจินดา ผู้ว่าราชการจังหวัดปราจีนบุรี ศาสตราจารย์ ดร.นายแพทย์สิริฤกษ์ ทรงศิวิไล ปลัดกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม นายเพิ่มสุข สัจจาภิวัฒน์ เลขาธิการสำนักงานปรมาณูเพื่อสันติ รองศาสตราจารย์ ดร.ธวัชชัย อ่อนจันทร์ ผู้อำนวยการสถาบันเทคโนโลยีนิวเคลียร์แห่งชาติ และผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.พงษ์แพทย์ เพ่งวาณิชย์ หัวหน้าภาควิชาวิศวกรรมนิวเคลียร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ร่วมแถลงข่าวสถานการณ์และการตรวจสอบกรณีวัสดุกัมมันตรังสีซีเซียม-137 สรุปสาระสำคัญดังนี้

นายอนุชา บูรพชัยศรี รองเลขาธิการนายกรัฐมนตรีฝ่ายการเมือง ปฏิบัติหน้าที่โฆษกประจำสำนักนายกรัฐมนตรี กล่าวว่า ตามที่เกิดกรณีสารซีเซียม 137 สูญหายไปจากบริษัทเอกชน ที่จังหวัดปราจีนบุรี นั้น พลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม ได้ให้ความสำคัญพร้อมติดตามข้อมูลต่าง ๆ โดยเมื่อช่วงเช้าที่ผ่านมา นายกรัฐมนตรีมอบหมายให้นายประทีป กีรติเรขา รองเลขาธิการนายกรัฐมนตรีฝ่ายการเมือง ประชุมร่วมกับหน่วยงานต่าง ๆ ได้แก่ ผู้ว่าราชการจังหวัดปราจีนบุรี ปลัดกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม เลขาธิการสำนักงานปรมาณูเพื่อสันติ ผู้อำนวยการสถาบันเทคโนโลยีนิวเคลียร์แห่งชาติ หัวหน้าภาควิชาวิศวกรรมนิวเคลียร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และอธิบดีกรมโรงงานอุตสาหกรรม ซึ่งที่ประชุมได้หารือในหลายประเด็น เช่น ข้อกังวลของประชาชนในพื้นที่ การปฏิบัติตนหากได้รับสารดังกล่าว อาการที่จะเกิดขึ้นหากสัมผัสกับสาร ผลกระทบที่อาจจะเกิดขึ้น มีการปฏิบัติอย่างไรในพื้นที่ ณ ปัจจุบัน เป็นต้น

นายรณรงค์ นครจินดา ผู้ว่าราชการจังหวัดปราจีนบุรี กล่าวว่าได้มีการหารือร่วมกันกับทุกหน่วยงานเพื่อที่จะประสานการทำงานร่วมกัน  โดยเฉพาะอย่างยิ่งสถานการณ์ในพื้นที่ ที่ได้รายงานที่ประชุมเบื้องต้นว่าช่วง 2 วันที่ผ่านมา ความเป็นห่วงอันดับแรกคือสุขภาพอนามัยของพี่น้องประชาชน โดยเฉพาะพนักงานที่อยู่ในโรงงาน 70 คน ที่ทำงานในโรงหลอมเหล็ก อำเภอกบินทร์บุรี จังหวัดปราจีนบุรี  ซึ่งได้มีการตรวจวัดหาสารซีเซียม ด้วยเครื่องมือวัดสารกัมมันตภาพรังสีโดยเฉพาะ จากผลการตรวจที่ผ่านมาพบว่าทั้ง 70 คนไม่พบสารซีเซียม นอกจากนี้ ยังมีการตรวจภายในร่างกาย ตรวจทั้งปัสสาวะ เลือด ผลการตรวจออกมาเมื่อวานนี้ (23 มี.ค. 66) ไม่พบสารที่ปนเปื้อนอยู่ ดังนั้น ขอให้ทุกคนสบายใจได้ว่าพนักงานที่อยู่ในโรงงานทั้ง 70 คนได้รับการตรวจทั้งภายนอกและภายในไม่พบสารปนเปื้อนในร่างกาย อย่างไรก็ตาม ด้วยความเป็นห่วงพี่น้องประชาชนที่อยู่ในบริเวณข้างเคียงจะได้รับผลกระทบบ้างหรือไม่นั้น เจ้าหน้าที่ได้ออกตระเวนทำการตรวจดินน้ำ อากาศ สภาพแวดล้อม ตามวงรอบ 5 กิโลเมตรและตามหลักทฤษฎีออกไปอีก 10 กิโลเมตร โดยจากผลการตรวจสอบ ไม่ปรากฏว่าพบสารซีเซียมในพื้นที่ดังกล่าว นอกจากนี้ เมื่อ 2-3 วันที่ผ่านมาได้มีการประชุมหารือกับพี่น้องตัวแทนประชาชนที่อยู่บริเวณข้างเคียงหลายหมู่บ้าน เพื่อทำการชี้แจงถึงสถานการณ์ที่เกิดขึ้น การให้ความช่วยเหลือ การป้องกันตัว รวมถึงพี่น้องจิตอาสาสมัคร ได้มีการติดแถบวัดปริมาณรังสีเคลื่อนที่ประจำตัวบุคคล ที่ได้มีการส่งไปให้ตัวแทนของแต่ละหมู่บ้านและชุมชนเข้ามาติดแถบ โดยใช้เวลา 15-30 วันจะกลับเข้ามาตรวจอีกครั้งหนึ่ง เพื่อสร้างความมั่นใจให้กับพี่น้องประชาชนในพื้นที่

ผู้ว่าราชการจังหวัดปราจีนบุรีกล่าวต่อไปว่า จังหวัดปราจีนบุรียังสร้างความมั่นใจให้กับพี่น้องประชาชนว่าบริเวณแถวนั้นไม่ได้มีสารปนเปื้อน ไม่ได้มีผลกระทบกับสิ่งแวดล้อม ชีวิตและร่างกาย ทรัพย์สิน และเจ้าของสวนผลไม้หลายชนิดยังมีความเป็นห่วงผลผลิตทางการเกษตรอาจมีสารปนเปื้อนหรือไม่นั้น ทางจังหวัดได้เชิญเจ้าหน้าที่สำนักงานปรมาณูเพื่อสันตินำเครื่องมือวัดค่ารังสี โดยใช้เครื่องมือ Germanium Gamma Imaging และ High Purity Germanium detector สามารถตรวจวัดค่ารังสีได้ทั้งในดิน น้ำ อากาศ อาหาร ผลปรากฏว่า ผลไม้ที่นำมาตรวจไม่พบการเปรอะเปื้อนของสารกัมมันตรังสีซีเซียม-137 พร้อมกับรับประทานผลไม้ที่นำมาตรวจให้ประชาชนดูด้วย  ซึ่งหลังจากเจ้าหน้าที่สำนักงานปรมาณูเพื่อสันตินำเครื่องมือมาวัด และส่วนราชการลงมาในพื้นที่ทำให้มีความเชื่อมั่นและสบายใจขึ้นว่าผลไม้มีความปลอดภัย สามารถบอกพี่น้องต่างจังหวัดได้ว่าสินค้าจาก จังหวัดปราจีนบุรีมีความปลอดภัยสูงสุด นอกจากนี้ เจ้าหน้าที่สาธารณสุขก็ได้ลงพื้นที่ตรวจสุขภาพของประชาชนในพื้นที่เพื่อคลายความวิตกกังวลต่อเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น ดังนั้น ขอให้พี่น้องประชาชนที่อยู่ต่างจังหวัดคลายความกังวล และเชิญชวนมาท่องเที่ยวซื้อผลิตภัณฑ์ชุมชนของจังหวัดปราจีนบุรี พร้อมกันนี้ ผู้ว่าราชการจังหวัดปราจีนบุรี ย้ำมั่นใจว่าบริเวณตั้งแต่พื้นที่ภายในโรงงานและภายนอกโรงงาน หรือทั้งจังหวัดปราจีนบุรีมีความปลอดภัย และเชื่อมั่นว่าไม่มีผลกระทบต่อการปนเปื้อน ผลไม้ยังมีความหวาน อร่อยและสด ประชาชนชาวจังหวัดปราจีนบุรียินดีต้อนรับนักท่องเที่ยวทุกคน  

ศาสตราจารย์ ดร.นายแพทย์สิริฤกษ์ ทรงศิวิไล ปลัดกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม ชี้แจงว่า ตามที่นายกรัฐมนตรีได้สั่งการให้ดำเนินการบูรณาการหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง โดยเฉพาะการดูข้อมูลทางวิชาการที่ถูกต้อง และการติดตามสถานการณ์อย่างใกล้ชิด ทางศูนย์ปฏิบัติการโดยคณะกรรมการพลังงานนิวเคลียร์เพื่อสันติ มีทีมงานติดตามในเรื่องนี้อย่างเต็มที่ โดยการการประชุมวันนี้เพื่อรับทราบสถานการณ์ ติดตามสั่งการประจำวัน ซึ่งสำนักงานปรมาณูเพื่อสันติ สถาบันเทคโนโลยีนิวเคลียร์แห่งชาติ และมหาวิทยาลัยที่เกี่ยวข้อง รวมถึงหน่วยงานทางวิชาการ ได้ดำเนินการตรวจวัดการเปรอะเปื้อนของพนักงานที่ปฏิบัติงานภายในโรงหลอมเหล็ก ทั้งการตรวจร่างกายและตรวจเลือดเป็นปกติไม่พบกัมมันตรังสี ส่วนการตรวจปัสสาวะนั้น ผลการตรวจออกแล้วจำนวนครึ่งหนึ่งของพนักงานทั้งหมด เป็นปกติไม่พบกัมมันตรังสี ส่วนที่เหลือกำลังรอผลการตรวจ นอกจากนั้น ศูนย์ปฏิบัติการส่วนหน้ายังดำเนินการตรวจสอบการปนเปื้อนในดิน น้ำ อากาศ ที่เกี่ยวข้องในบริเวณพื้นที่โรงงานและพื้นที่โดยรอบรัศมี 3-5 กิโลเมตร ระดับปริมาณรังสีอยู่ในระดับปกติทุกจุดโดยจะมีการตรวจสอบทุกวัน ทั้งนี้ สำนักงานปรมาณูเพื่อสันติได้รายงานผลการตรวจวัดรังสีของประเทศไทยทั้ง 18 จุดอยู่ในระดับปกติ และได้มีการประสานงานข้อมูลกับต่างประเทศพบว่าจุดตรวจต่าง ๆ ที่อยู่รอบประเทศไทยและจุดอื่น ๆ มีระดับปริมาณรังสีอยู่ในระดับปกติในช่วงสองเดือนที่ผ่านมา

นอกจากนี้ สำนักงานปรมาณูเพื่อสันติยังติดตั้งจุดตรวจเพิ่มเติมภายในจังหวัดปราจีนบุรีและจังหวัดใกล้เคียงเพิ่มขึ้นอีก 9 จุด ตามข้อสั่งการของนายกรัฐมนตรี ซึ่งขณะนี้ผลการตรวจวัดปริมาณรังสียังเป็นปกติทั้งหมด ส่วนการตรวจติดตามผลผลิตทางการเกษตรนั้น สำนักงานปรมาณูเพื่อสันติและสถาบันเทคโนโลยีนิวเคลียร์แห่งชาติ มีทีมปฏิบัติการเข้าตรวจพืช ผัก ผลไม้ และอาหารต่าง ๆ ในพื้นที่จังหวัดปราจีนบุรี 3 วิธีการ คือ 1. การตรวจที่ผิวสัมผัสโดยตรง 2. วิธีการสเมียร์เทสต์ การนำไปแตะที่ผิว ขูดที่ผิวออกมาแล้วทำการวิเคราะห์ซึ่งสามารถรายงานผลได้ทันที โดยได้ทำการตรวจแล้ว 120 ตัวอย่าง ทั้งในพืช ผัก ผลไม้ และเนื้อสัตว์ ทุกตัวอย่างผลที่ได้เป็นลบ ขณะเดียวกันได้นำสิ่งของต่าง ๆ มาตรวจเพิ่มเติมในห้องปฏิบัติการด้วยวิธีที่ 3 ที่จะใช้เครื่องมือทำการตรวจสอบไวที่สุดในระยะเวลา 2-3 วันในการรายงานผล ซึ่งจะมีการดำเนินการตรวจสอบอย่างต่อเนื่องต่อไป

ปลัดกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม กล่าวต่อว่า ข้อมูลต่าง ๆ ที่รายงานมานั้นแสดงให้เห็นตรงกันว่า ขณะนี้บริเวณที่พบรังสีอยู่ในบริเวณตรงกลางของโรงงานที่ตรวจพบ ถัดออกมาจากโรงงานนั้นไม่มีการปนเปื้อนของรังสี ส่วนสุขภาพของประชาชนที่อยู่บริเวณโดยรอบของโรงงานนั้นทุกคนมีสภาวะปกติ ซึ่งกระทรวงสาธารณสุข กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม ได้แจ้งโรงพยาบาลในพื้นที่ ทั้งโรงพยาบาลของกระทรวงสาธารณสุขและโรงพยาบาลมหาวิทยาลัยให้เฝ้าติดตามประชาชนที่มีความสงสัยว่าอาจได้รับรังสี สามารถที่จะเข้ารับการตรวจสอบในโรงพยาบาลได้ทันทีโดยไม่มีค่าใช้จ่าย โดยในขณะนี้ยังไม่พบผู้ที่มีประวัติในการสัมผัสรังสีหรือมีอาการที่ตรงกับการได้รับรังสี นอกจากนั้น ในการติดตามทางวิชาการ ทางจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยและมหาวิทยาลัยมหิดลได้ดำเนินการอย่างเต็มที่ โดยหัวหน้าภาควิชาวิศวกรรมนิวเคลียร์ คณะวิศวกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ซึ่งเป็นผู้เชี่ยวชาญทางนิวเคลียร์ได้ทำการคำนวณ โดยใช้แบบจำลองทางคณิตศาสตร์ กรณีที่แย่ที่สุดที่จะเกิดขึ้นการกระจายตัวของรังสีจะกระจายอย่างไร โดยคำนวณจากสภาพอากาศต่าง ๆ พบว่า การกระจายตัวสูงสุดจะเกิดขึ้นในพื้นที่โรงงานเท่านั้น ซึ่งตรงกับการตรวจสอบทั้งหมดที่แจ้งไว้ นอกจากนั้น ตามที่นายกรัฐมนตรีได้สั่งการให้กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรมดูแลและควบคุมให้แน่ใจว่าสารกัมมันตรังสีต่าง ๆ ที่มีอยู่นั้น ให้อยู่ในสภาพที่ปลอดภัย ทางกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม ได้สั่งการให้สำนักงานปรมาณูเพื่อสันติทำการตรวจสอบ ตรวจเช็ค ซึ่งได้รับการยืนยันว่าอุปกรณ์กัมมันตรังสีต่าง ๆ ที่มีอยู่ทั้งหมด อยู่ในสภาพที่ได้รับการดูแลและมีการจัดเก็บที่ปลอดภัย

ด้านผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.พงษ์แพทย์ เพ่งวาณิชย์ หัวหน้าภาควิชาวิศวกรรมนิวเคลียร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กล่าวเพิ่มเติมว่า ทางภาควิชาวิศวกรรมนิวเคลียร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้ร่วมกันในการประเมินสถานการณ์เรื่องของปริมาณรังสีที่จะมีผลต่อประชาชนได้ โดยที่ผ่านมาได้มีการใช้หลักวิชาการในการคำนวณประเมินโดยใช้โปรแกรมทางคอมพิวเตอร์ในการจำลองการกระจายตัว ซึ่งในเคสที่แย่ที่สุดปริมาณรังสีที่อยู่ในบริเวณโรงงานและบริเวณที่ห่างออกมาจากจุดเก็บก็ยังไม่สูงกว่าปริมาณรังสีที่อยู่ในธรรมชาติ รวมทั้งได้มีการเข้าไปตรวจโดยใช้เครื่องมือวัดรังสีแบบเบื้องต้นก็พบว่าปริมาณรังสีที่อยู่ใกล้เคียงกับสถานที่เก็บก็อยู่ในปริมาณเดียวกันกับที่สำนักงานปรมาณูเพื่อสันติได้มีการแจ้ง และระยะที่ห่างออกมาไม่กี่เมตรปริมาณรังสีก็จะลดลงไปในระดับเดียวกันกับธรรมชาติ

นอกจากนี้ ปลัดกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม กล่าวเพิ่มเติมว่า นายกรัฐมนตรีได้มีบัญชาให้มีการดูแลและควบคุมให้แน่ใจว่าสารรังสีที่มีอยู่นั้น อยู่ในสภาพที่ดูแลควบคุมได้ ซึ่งตนก็ได้สั่งการให้สำนักงานปรมาณูเพื่อสันติตรวจสอบตรวจเช็คยืนยันเรียบร้อยว่าอุปกรณ์รังสีต่าง ๆ ที่มีอยู่ได้รับการดูแลและจัดเก็บครบถ้วน

พร้อมกันนี้ โฆษกประจำสำนักนายกรัฐมนตรี กล่าวย้ำว่า นายกรัฐมนตรีได้ให้ความสำคัญเรื่องของการสืบสวนสอบสวนในกรณีนี้ทุกมิติ โดยเฉพาะในประเด็นของวัสดุกัมมันตรังสีซีเซียม-137 ได้สูญหายไปอย่างไร มีใครลักลอบไปหรือไม่ รวมถึงเรื่องของแหล่งรับซื้อ หรือการที่มีผลกระทบต่อประชาชน จะต้องมีใครร่วมรับผิดชอบด้วยหรือไม่จากเหตุการณ์ดังกล่าวที่เกิดขึ้น ตลอดจนประเด็นอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง ซึ่งนายกรัฐมนตรีได้สั่งการโดยตรงไปยัง พลตำรวจเอก ดำรงศักดิ์ กิตติประภัสร์ ผู้บัญชาการตำรวจแห่งชาติแล้ว ซึ่งเรื่องนี้ต้องให้เจ้าหน้าที่ตำรวจดำเนินการลงพื้นที่เพื่อสืบสวนสอบสวนหาหลักฐานในประเด็นต่าง ๆ ที่นายกรัฐมนตรีได้สั่งการไป เพื่อให้เกิดความมั่นใจกับประชาชนว่าสิ่งที่เกิดขึ้นต้องมีมาตรการที่ต้องเข้ามาระมัดระวัง โดยเฉพาะอย่างยิ่งเรื่องของสารเคมีต่าง ๆ ซึ่งเป็นสิ่งที่นายกรัฐมนตรีให้ความสำคัญและที่ผ่านมาเรื่องของสภาพแวดล้อมและสิ่งแวดล้อมต่าง ๆ ก็ถือเป็นวาระแห่งชาติ โดยขณะนี้นายกรัฐมนตรีมีความตั้งใจที่จะให้ประเทศไทยดำเนินการในสิ่งต่าง ๆ หรือนโยบายต่าง ๆ จะต้องอิงกับสิ่งแวดล้อม ที่ทำให้ประชาชนมีสุขภาพที่ดี รวมถึงให้มีความมั่นใจในประเด็นอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องหากเกิดปัญหาในลักษณะเช่นนี้ ทั้งนี้ ขอให้ประชาชนได้ติดตามข้อมูลข่าวสารจากแหล่งข่าวและหน่วยงานที่น่าเชื่อถือ เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดความสับสนจากการรับข้อมูลที่หลากหลายและมีจำนวนมาก โดยรัฐบาลและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องจะพยายามนำข้อมูลทั้งในเรื่องผลการประชุมที่นายกรัฐมนตรีให้ความสำคัญ มาเผยแพร่ให้ประชาชนได้รับทราบอย่างต่อเนื่องเพื่อให้ประชาชนมีความมั่นใจเพิ่มมากขึ้น