นายสมศักดิ์ วัฒนปฤดา ผอ.กองธรณีวิทยาสิ่งแวดล้อม กรมทรัพยากรธรณี กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม เปิดเผยว่า จากการสำรวจพื้นที่ในประเทศไทยที่มีความเสี่ยงต่อน้ำป่าไหลหลากและแผ่นดินถล่ม ส่วนใหญ่อยู่ในบริเวณที่มีโอกาสเกิดแผ่นดินถล่มระดับปานกลางถึงสูงมาก ครอบคลุม 1,984 ตำบลทั่วประเทศ

โดยมีลักษณะภูมิประเทศเป็นพื้นที่ลาดชันตั้งแต่ 20-60 องศา มีพืชปกคลุมดินน้อย และตั้งอยู่ในเขตลุ่มน้ำที่ได้รับผลกระทบจากฝนตกหนักต่อเนื่อง โดยมีปริมาณน้ำฝนมากกว่า 100 มิลลิเมตรต่อ 24 ชั่วโมง นอกจากปัจจัยทางธรรมชาติแล้ว การใช้ประโยชน์ที่ดินอย่างไม่เหมาะสมยังเป็นปัจจัยเร่งให้เกิดความเสี่ยงเพิ่มขึ้น นายสมศักดิ์ กล่าวว่า พื้นที่ที่มีความเสี่ยงต่อการเกิดแผ่นดินถล่มในประเทศไทยแบ่งออกเป็น 5 ภูมิภาค ดังนี้

– ภาคเหนือ ครอบคลุมพื้นที่ 80,274 ตารางกิโลเมตร ใน 16 จังหวัด ได้แก่ เชียงใหม่ แม่ฮ่องสอน ลำปาง ลำพูน เชียงราย น่าน พะเยา แพร่ ตาก สุโขทัย พิษณุโลก เพชรบูรณ์ อุตรดิตถ์ กำแพงเพชร นครสวรรค์ และอุทัยธานี

สาเหตุหลัก ลักษณะลุ่มน้ำและทางน้ำย่อยหลายสายมารวมกัน ส่งผลให้เกิดน้ำป่าไหลหลากและดินโคลนถล่ม สภาพทางธรณีวิทยาที่ผุพังของหินตะกอนในพื้นที่ที่มีความสูงชันใกล้กับแนวรอยเลื่อนส่งผลต่อเสถียรภาพของดิน การขยายตัวของชุมชนเข้าไปตั้งถิ่นฐานในพื้นที่ที่มีโอกาสเกิดแผ่นดินถล่ม อิทธิพลของลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้และพายุหมุนเขตร้อน

– ภาคใต้ ครอบคลุมพื้นที่ 22,859 ตารางกิโลเมตร ใน 14 จังหวัด ได้แก่ ชุมพร นครศรีธรรมราช พัทลุง สงขลา สุราษฎร์ธานี กระบี่ ตรัง พังงา ภูเก็ต ระนอง สตูล นราธิวาส ปัตตานี และยะลา

สาเหตุหลัก ลักษณะลุ่มน้ำและทางน้ำ ส่งผลให้เกิดลักษณะดินถล่มชนิดเศษวัสดุธรณีไหล (Debris flow) สภาพทางธรณีวิทยาที่ผุพังของหินอัคนี และหินตะกอน ในพื้นที่ที่มีความสูงชันใกล้กับแนวรอยเลื่อน การขยายตัวของชุมชนเข้าไปตั้งถิ่นฐานในพื้นที่ที่มีโอกาสเกิดแผ่นดินถล่ม อิทธิพลของลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้ และพายุหมุนเขตร้อน

– ภาคตะวันออก ครอบคลุมพื้นที่ 4,700 ตารางกิโลเมตร ใน 8 จังหวัด ได้แก่ ฉะเชิงเทรา ชลบุรี ระยอง จันทบุรี ตราด ปราจีนบุรี สระแก้ว และนครนายก

สาเหตุหลัก ลักษณะลุ่มน้ำและทางน้ำจากเทือกเขาสูง ส่งผลให้เกิดน้ำป่าไหลหลากและดินโคลนถล่มในบางพื้นที่ (Debris flow) การขยายตัวของชุมชนเข้าไปตั้งถิ่นฐานในพื้นที่ที่มีโอกาสเกิดแผ่นดินถล่ม อิทธิพลของพายุหมุนเขตร้อน

– ภาคกลาง ครอบคลุมพื้นที่ 15,991 ตารางกิโลเมตร ใน 7 จังหวัด ได้แก่ ลพบุรี สระบุรี กาญจนบุรี ราชบุรี เพชรบุรี ประจวบคีรีขันธ์ และสุพรรณบุรี

สาเหตุหลัก ลักษณะลุ่มน้ำที่มีทางน้ำหลายสายมารวมกัน และการขยายตัวของชุมชน

– ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ครอบคลุมพื้นที่ 11,844 ตารางกิโลเมตร ใน 9 จังหวัด ได้แก่ เลย หนองคาย หนองบัวลำภู อุดรธานี ขอนแก่น ชัยภูมิ นครราชสีมา ศรีสะเกษ และอุบลราชธานี

สาเหตุหลัก ลักษณะลุ่มน้ำที่เอื้อต่อการเกิดน้ำท่วมฉับพลันและน้ำป่าไหลหลาก และการขยายตัวของชุมชน

การเฝ้าระวังและการจัดการพื้นที่เสี่ยงภัยอย่างเหมาะสมใน 1,984 ตำบลที่มีความเสี่ยง รวมถึงการให้ความรู้แก่ประชาชนในพื้นที่เหล่านี้ จะช่วยลดความเสียหายที่อาจเกิดขึ้นจากน้ำป่าไหลหลากและแผ่นดินถล่มได้อย่างมีประสิทธิภาพ การบูรณาการความร่วมมือระหว่างหน่วยงานภาครัฐ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และชุมชนในพื้นที่เสี่ยงเหล่านี้ มีความสำคัญอย่างยิ่งในการเตรียมพร้อมรับมือและลดผลกระทบจากภัยพิบัติที่อาจเกิดขึ้น